wtorek, 18 października 2011

Eksperyment

1. Prisoners must remain silent during rest periods, after lights out, during meals and whenever they 
are outside the prison yards.
Więźniowie muszą milczeć podczas w czasie odpoczynku, po wyłączeniu świateł, podczas posiłków i zawsze, gdy znajdują się poza głównym dziedzińcem więzienia.

Film "Eksperyment" z roku 2010 jest oparty na prawdziwym doświadczeniu. W czasie słynnego eksperymentu stanfordzkiego z 1971 roku 24 studentów wzięło udział w symulacji życia więziennego. Podzieleni zostali losowo na grupy - strażników i więźniów - i umieszczeni docelowo na 2 tygodnie w odpowiednio przygotowanych podziemiach Uniwersytetu w Stanfordzie.

2. Prisoners must participate in all prison activities.
Więźniowie muszą uczestniczyć we wszystkich zajęciach więziennych.

Wszystko zaczęło się od ogłoszenia w lokalnej gazecie. Mówiło ono, że poszukiwani są studenci, którzy chcą wziąć udział w dwutygodniowym eksperymencie w zamian za 15$ dziennie. Część piwnic uniwersytetu zostało specjalnie przystosowanych do potrzeb doświadczenia. W kilku pokojach zwykłe drzwi zastąpiono zakratowanymi, urządzono też m.in. pokój wartownika. Główny korytarz został z obu stron zabity końcami, tak, że jego długość wynosiła około 9 metrów. Wszystko zostało przeprowadzone w konsultacji z byłymi więźniami i personelem prawdziwego więzienia. Uczestników obserwowano przez kamerę, przez otwór na jednym z końców korytarza.

7. Prisoners must address each other by number only.
Więźniowie mogą zwracać się do siebie jedynie przy użyciu numerów identyfikacyjnych.

Gdy grupa mająca wziąć udział w teście została już wybrana, podzielona i przetransportowana na miejsce eksperymentu, "więźniom" zostały odczytane zasady więzienia. (Wcześniej uczestników uprzedzano, że przystąpienie do eksperymentu wiąże się z ograniczeniem niektórych praw obywatelskich i wydawaniem minimalnych racji żywnościowych.) Pierwszy dzień przebiegł w miarę spokojnie. Studenci po obu stronach krat nie całkiem jeszcze odnaleźli się w swoich rolach. Lecz już drugiego dnia...

9. Prisoners must never refer to their condition as an "experiment" or a "simulation." They are in 
prison until paroled. 
Więźniowie nie mogą nigdy mówić, że uczestniczą w "eksperymencie" czy "symulacji". Więźniowie przebywają w więzieniu, aż do czasu zwolnienia.

Ale odbiegłem od tematu. Zainteresowanych zapraszam na stronę Wikipedii i oficjalną stronę eksperymentu (również po polsku), które możecie znaleźć w przypisach. Tymczasem, wracając do filmu. Zaczyna się on, gdy poznajemy Travisa, opiekuna w domu starości. Zostaje on zwolniony z pracy, z nudów prawdopodobnie przyłącza się do marszu antywojennego, gdzie poznaje dziewczynę. Proponuje mu ona wycieczkę do Indii. Jako bezrobotny, Travis nie może sobie pozwolić na taki wydatek. Ale dla chcącego nic trudnego! Chłopak znajduje w gazecie ogłoszenie o eksperymencie, trwającym 2 tygodnie i płatnym 1000$ za dzień.

12. Mail is a privilege. All mail flowing in and out of the prison will be inspected and censored.
Poczta jest przywilejem. Wszystkie listy wychodzące i przychodzące będą sprawdzane i cenzurowane.

1000, a nie 15 dolarów? No tak, przecież film jest jedynie inspirowany eksperymentem. To widać, zastosowano kilka chwytów, które zagęszczają atmosferę, na przykład makieta więzienia znajduje się z dala od wszelkiej cywilizacji, a uczestnicy eksperymentu nie są jedynie studentami, a ludźmi w różnym wieku i z różnych warstw.

14. All prisoners in a cell will stand whenever the Warden, the Prison Superintendent or any other 
visitors arrive on the premises. Prisoners will await an order to be seated and resume activities. 
Więźniowie przebywający w celach zobowiązani są wstać kiedy tylko Naczelnik, Nadzorca więzienia albo jakakolwiek inna osoba wejdzie do celi. Więźniowie mogą usiąść i wznowić swoje zajęcia dopiero po zezwoleniu.

Napisałbym coś więcej o fabule, ale tego nie zrobię, by nie psuć oglądania tego filmu. Po seansie warto odwiedzić Wikipedię, a dokładniej artykuł o Eksperymencie więziennym, by zobaczyć, że choć film jest jedynie oparty na faktach, niektóre zbieżności są aż przerażające.


Ocena: 8/10

Śródtytuły zaczerpnięte z oryginalnej listy zasad używanej podczas eksperymentu stanfordzkiego. Można ją znaleźć tutaj: http://www.prisonexp.org/pdf/rules.pdf

Linki:
Artykuł w Wikipedii nt. eksperymentu więziennego: http://pl.wikipedia.org/wiki/Eksperyment_wi%C4%99zienny
Oficjalna strona eksperymentu (w języku polskim): http://www.prisonexp.org/polski

17. Failure to obey any of the above rules may result in punishment. 
Nieprzestrzeganie jakiejkolwiek z powyższych reguł skutkuje ukaraniem.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz